Eerste voorschrift: de huisarts schrijft voor circa twee weken voor en de apotheker rondt dan af op hele strips.

Tweede voorschrift: de huisarts schrijft voor een bepaalde periode voor (bijvoorbeeld 30, 60 of 90 dagen) en de apotheek levert in hele strips of hele doosjes voor ongeveer die periode. Ga hiermee door tot de gewenste instelling is bereikt.

Voorschriften na instelperiode: huisarts en apotheker spreken jaarrecepten af, dat wil zeggen drie maanden voorschrijven door de huisarts, met drie herhalingen die via de apotheek kunnen verlopen. Er wordt dan minimaal jaarlijks geëvalueerd. Misschien kan het inmiddels verlaagd of gestopt worden.

Tip: Het kan helpen om met een formularium te werken met samenwerkingsafspraken binnen de FTO groep. Laat je ook eens inspireren door het Asten formularium.

• De palliatieve fase: schrijf kleine hoeveelheden voor. Stem dit zorgvuldig af met apotheek, patiënt, thuiszorg en mantelzorg, zodat de patiënt nooit medicatie tekort komt, maar er na overlijden ook niet veel overblijft.
  
• Een instabiele fase, bijvoorbeeld exacerbatie Astma/COPD, astma cardiale. Probeer zodanige hoeveelheden voor te schrijven dat er zo weinig mogelijk medicatie overblijft als de klachten over zijn.
  
• Pijnbestrijding: schrijf voor 3-5 dagen voor als eerste uitgifte, evalueer kort en schrijf dan zo nodig vervolg medicatie voor. Een NSAID komt pas aan de orde als niet-medicamenteuze adviezen en paracetamol in optimale dosering onvoldoende pijnverlichting geven. Ditzelfde geldt voor opioïden. Benoem het tijdelijke karakter van pijnstillers.
  
• Slapeloosheid: slaapmiddelen kunnen helpen bij kortdurende slapeloosheid met duidelijke oorzaak en hoge lijdensdruk. Ze bieden geen oplossing voor chronische slapeloosheid.In dat geval wordt een gedragsmatige behandeling geadviseerd. Er ontstaat juist gewenning en er zijn bijwerkingen. Het advies zou kunnen zijn om maximaal 2 tabletten per week te gebruiken gedurende enkele weken tijdens een stressvolle periode.
  Bespreek altijd een einddatum.

• Vraag open hoe het medicijngebruik het beste zou passen bij het dagelijkse leven en de belevingswereld van de patiënt.

• Geef goede uitleg over doelen van het medicijn, ook met praktische instructie door huisarts en apotheker hoe dit te gebruiken en gebruik de terugvraagmethode om na te gaan of en hoe de uitleg is overgekomen.  

• Bij evaluatie en follow-up: bespreek de werking en bijwerkingen van het middel, de beleving en verwachting van de patiënt hierbij en maak goede vervolgafspraken.

• Past je taalgebruik bij de belevingswereld van de patiënt?   

• Huisarts en apotheker stemmen zoveel mogelijk af wie wat wanneer communiceert als de frequentie van de herhaalmedicatie afwijkt van de afspraak.

• Vraag de apotheek en doktersassistentes een seintje te geven als opvalt dat recepten te vroeg of te laat worden besteld.

• Goede instructies over het gebruik door huisarts en apotheek, eventueel met gebruik van Kijksluiter.
• Duidelijke instructies op het etiket. Specificeer ook de innamemomenten. Bijvoorbeeld ‘Ochtend 2 capsules, half uur voor het ontbijt’ of ‘Bij pijn 1 tablet. Niet meer dan 2 tabletten per dag’, etc.
• Uitleg en monitoring van (bij)werkingen voor optimaal vertrouwen in het medicijn.
  Kies de laagst noodzakelijke dosis. Voorbeelden van doseringen die vaak omlaag kunnen:
  • naproxen 250 mg in plaats van 500 mg
  
  
  • ibuprofen 200 mg of 400 mg in plaats van 600 mg
  
  
  • diclofenac 12,5 mg of 25 mg in plaats van 50 mg
  
  
  • omeprazol 20 mg in plaats van 40 mg